Branżę spożywczą cechują szczególnie wysokie wymagania w zakresie bezpieczeństwa produktów. Logistyka artykułów spożywczych należy przez to do najbardziej skomplikowanych. Podmioty sektora spożywczego muszą sprostać wielu wyśrubowanym normom i przepisom. Wypada tu choćby wymienić Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002r. Ustanawia ono ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego i reguluje procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności. Na przedsiębiorstwa nakłada obowiązki m.in. w następujących obszarach:
- odpowiedzialność przedsiębiorców w kwestii bezpieczeństwa żywności,
- traceability (zdolność śledzenia),
- wycofywanie środków spożywczych z rynku i od konsumenta,
- powiadomienia RASFF (system wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach),
- informowanie konsumenta.
Jakie funkcje powinien zatem posiadać system magazynowy, aby jak najpełniej wspierać wymagania branży spożywczej?
Program magazynowy – zarządzanie terminami ważności
Program pracujący w magazynie z artykułami spożywczymi musi na bieżąco rejestrować i weryfikować informacje o terminie przydatności. Powinien również na bieżąco, automatycznie kontrolować ich stany, aby pozwolić na ich uzupełnienie we właściwym czasie. Funkcje te są szczególnie istotne w sytuacji, gdy składowane w magazynie artykuły cechują się krótkotrwałą przydatnością.
Wsparcie oprogramowania bywa nieodzowne, jeśli magazyn współpracuje z wieloma sieciami handlowymi. Każda z sieci prowadzi indywidualną politykę co do minimalnego czasu trwałości artykułu w momencie jego odbioru. W praktyce oznacza to, że ten sam produkt może spełniać kryteria dla sieci A, ale już nie dla sieci B. Program magazynowy stoi na straży takich zależności. Pozwala uniknąć strat finansowych i wizerunkowych, które wynikają z konieczności utylizacji produktu oraz braku możliwości jego dostarczenia.
Identyfikacja i śledzenie produktu (traceability)
Traceability, czyli proces śledzenia i identyfikacji produktu, to tworzenie wszechstronnej wiedzy o jego składzie, warunkach produkcji, składowania i transportu. W przypadku magazynu, rejestrowanymi w ramach traceability informacjami mogą być na przykład: przyjęcie, chłodzenie, przepakowanie, składowanie, inwentaryzacja, kompletacja, wydanie. System powinien zapamiętać także kto i kiedy dane czynności wykonał.
Program magazynowy z funkcjami tracability pozwala zgromadzić kompletną wiedzę o tym, co działo się z produktem od momentu jego przyjęcia, aż do wydania. Dzięki temu, oprogramowanie magazynowe stanowi ważne ogniwo tworzenia pełnej genealogii produktu. Tracability jest ważnym wsparciem dla bezpieczeństwa artykułów żywnościowych. W razie ewentualnych problemów, pozwala błyskawicznie wskazać i zlokalizować wadliwe produkty.
Podział magazynu na strefy
Artykuły spożywcze muszą być przechowywane w ściśle określonych warunkach. Najważniejszymi parametrami są najczęściej temperatura i wilgotność otoczenia. Niektóre produkty wymagają także dostępu do ciągłego przepływu powietrza. Rodzi to potrzebę fizycznego wydzielenia i przystosowania odpowiednich stref w magazynie. Program magazynowy powinien odzwierciedlać ten fizyczny podział magazynu. Poszczególne operacje, takie jak metody przydzielenia miejsc, formy prowadzenia zbiórki czy inwentaryzacja, powinny być możliwe do zdefiniowania oddzielnie dla każdej ze stref.
Program magazynowy – obsługa cross docking
Formuła cross docking koncentruje się wokół maksymalnego skrócenia czasu dostawy produktów. Dlatego jest ona tak pożądanym rozwiązaniem w magazynach zajmujących się dystrybucją żywności, takiej jak np. świeże warzywa i owoce. Koncepcja cross docking eliminuje etap klasycznego składowania towarów. Bezpośrednio po przyjęciu produktów odbywa się kompletacja i ewentualne przepakowanie w strefie przeładunku. Tak przygotowane nośniki z towarem są gotowe do dalszej drogi.
Program magazynowy w pełni koordynuje prace związane z operacjami cross-docking. Pozwala uniknąć błędnego skierowania lub zagubienia towaru. Pomaga zadbać również o to, aby wrażliwe na uszkodzenia produkty nie ucierpiały przez niewłaściwe ich ułożenie na palecie.
Zarządzanie opakowaniami zwrotnymi i paletami
Bardzo przydatną cechą programu pracującego w magazynie z żywnością jest zdolność zarządzania opakowaniami zwrotnymi i paletami. Dzięki tym funkcjom przedsiębiorstwo posiada skuteczne narzędzie do ich ewidencjonowania i bilansu. Takie rozwiązanie znacząco ułatwia współpracę i rozliczenia z partnerami w łańcuchu dostaw. Czyni to współpracę z nimi transparentną, pozwala zapobiec pomyłkom oraz zgubom.
Jednym z ciekawszych, a zarazem bardziej skomplikowanych przypadków zarządzania opakowaniami, są napoje w butelkach zwrotnych. Butelki z napojami zazwyczaj umieszczane są w opakowaniach zbiorczych (skrzynkach). Opakowania zbiorcze układane są z kolei na paletach. Mamy zatem w takiej sytuacji do czynienia z dwoma opakowaniami zwrotnymi oraz nośnikiem zwrotnym. System magazynowy automatycznie ewidencjonuje wszystkie opakowania i łączy je z konkretnym nośnikiem (paletą). Mechanizm ten zapobiega ewentualnym pomyłkom i stratom na każdym etapie wędrówki produktu.
To tylko kilka przykładowych funkcji programu magazynowego, które znajdują powszechne zastosowanie w branży spożywczej. Wymienione funkcje ułatwiają szybką realizację dostaw, przy jednoczesnym zachowaniu dbałości o bezpieczeństwo produktów i konsumentów. Są to zazwyczaj najważniejsze cele, jakie stawiają sobie przedsiębiorstwa zajmujące się obrotem żywności.
