Lead time – czym jest i jakie ma znaczenie w logistyce?

Lead time to czas wykonania zamówienia, liczony od momentu jego złożenia do chwili dostarczenia. Niestabilność popytu i wysokie tempo funkcjonowania rynków sprawiają, że coraz częściej o wyborze dostawcy decyduje termin, w jakim może on wykonać zlecenie. Inna przyczyna, dla której czas realizacji może odgrywać decydującą rolę, to zrównanie się konkurencji w zakresie proponowanych cen i jakości. Lead time to obszar, który w wielu przedsiębiorstwach wciąż posiada duży potencjał do doskonalenia.

Czas realizacji zamówienia – znaczenie w branży logistycznej

Czas realizacji jest parametrem szczególnie istotnym w zakładach specjalizujących się w produkcji prototypowej i krótkoseryjnej, a także tych, w których liczebność serii bywa mocno zróżnicowana. Dzieje się tak, ponieważ przy zamówieniach niskich wolumenów aspekt cenowy nie jest aż tak istotny, natomiast szybkość dostawy często ma decydujące znaczenie.

W innych rodzajach produkcji czas realizacji zamówień również odgrywa fundamentalny wpływ na konkurencyjność przedsiębiorstw. W gospodarkach niezwykle złożonych i połączonych ogromną ilością zależności, odbiorcy towarów – zarówno konsumenci indywidualni jak i firmy – cechują się coraz większą wrażliwością na szybkość i terminowość dostaw. Czas, w jakim firmy potrafią zrealizować swoje zobowiązania produkcyjne, decyduje dzisiaj o synchronizacji i harmonizacji światowych łańcuchów dostaw.

Rodzaje lead time

W branży produkcyjnej firmy często posługują się czterema wariantami pojęcia lead time:

• Material lead time – czas potrzebny dostawcom na dostarczenie surowców i komponentów dla zakładu produkcyjnego;
• Production lead time – to czas jaki upływa od wygenerowania zlecenia produkcyjnego, do momentu przyjęcia gotowego produktu na magazyn;
• Customer lead time – czas potrzebny firmie na wyprodukowanie towarów i dostarczenie ich do klientów;
• Cumulative lead time – suma wszystkich poprzednich, przy założeniu braku zapasów potrzebnych do produkcji surowców.

Customer lead time jest odmiennie interpretowany w modelach produkcji na magazyn (Make-to-Stock) i na zamówienie (Make-to-Order). W produkcji na zamówienie są to oczekiwane ramy czasowe od zamówienia klienta, poprzez produkcję do dostawy. Natomiast w modelu produkcji na magazyn zamówienia klientów realizowane są z zapasów, które następnie są uzupełniane zleceniem produkcyjnym. Czas realizacji w modelu Make-to-Stock jest więc znacznie krótszy niż w przypadku Make-to-Order.

Etapy lead time w łańcuchu dostaw

W obrębie Lead Time możemy wyróżnić kilka kluczowych etapów, które determinują efektywność całego całego procesu:

1. czas wstępnego przetwarzania – obejmuje przyjęcie i weryfikację zamówienia oraz przygotowanie dokumentacji
2. czas oczekiwania na materiały lub komponenty – może być wydłużony przez braki magazynowe lub opóźnienia u dostawców
3. czas produkcji – okres, w którym zamówienie jest realizowane na liniach produkcyjnych wraz z inspekcją i kontrolą jakości
4. czas magazynowania – po zakończeniu produkcji gotowy produkt trafia do magazynu, gdzie może oczekiwać na wysyłkę
5. czas transportu – dostarczenie zamówionego produktu do klient

Jak obliczyć lead time? Poznaj wzór!

Czas realizacji możemy opisać ogólnie następującym, uproszczonym wzorem:
Czas realizacji = (T przygotowania + T produkcji + T magazynowania) * K wydajności + T oczekiwania + T dostawy
gdzie:

K wydajności – współczynnik wydajności systemu produkcyjnego (np. wpływ lean management, automatyzacji),

T przygotowania – czas przyjęcia i weryfikacji zamówienia,

T produkcji – czas produkcji produktu,

T magazynowania – czas magazynowania gotowego produktu, zanim trafi do wysyłki

T oczekiwania – czas oczekiwania zależny od rodzaju systemu:

• w systemie push – często wysoki (kolejki, zapasy),
• w systemie pull/lean – minimalizowany lub eliminowany,

T dostawy – czas realizacji dostawy zamówionego produktu

Skrócenie lead time – korzyści

Lead time jest ściśle powiązany z jakością oferowanych usług, zarządzaniem zapasami oraz planowaniem popytu. Wśród najważniejszych korzyści płynących z redukcji czasu realizacji można wymienić:

• Precyzyjniejsze szacowanie zapotrzebowania – krótszy czas realizacji zwiększa dokładność prognozowania popytu na produkty;
• Zarządzanie mniejszą ilością zapasów – skrócenie lead time przełoży się na składowanie mniejszej ilości zapasów;
• Poprawa jakości usług oferowanych klientom –  krótszy lead time to szybsza realizacja zamówienia i większa satysfakcja klientów. Uproszczenie procesów magazynowych i skrócenie czasu ich trwania jest szczególnie istotne w sprzedaży omnichannel.

Jak skrócić czas realizacji zamówienia?

Na długość lead time wpływa szereg czynników, zarówno wewnętrznych jak i zewnętrznych. Wśród najpopularniejszych metod redukcji czasu realizacji znajdują się:

• Wybieranie lokalnych dostawców zamiast zagranicznych – geograficzna bliskość dostawców pozwala wyeliminować wiele potencjalnych zagrożeń, a także ułatwia komunikację.
• Zmiana strategii zamawiania surowców – w wielu przypadkach korzystne okazuje się zmniejszenie wielkości pojedynczego zamówienia, a zwiększenie ich częstotliwości.
• Lepsza współpraca z dostawcami – o jakości współpracy często decyduje przepływ informacji między przedsiębiorstwami. Poprawić go można m.in. przekazując dostawcom aktualne prognozy sprzedaży, czy wprowadzając system oceny satysfakcji.
• Automatyczne i optymalne planowanie produkcji – informatyczne systemy APS pozwalają tworzyć harmonogram produkcji w sposób automatyczny, zgodnie z określonymi przez planistę priorytetami. Jednym z takich priorytetów może być właśnie czas realizacji zlecenia. Program przyspiesza proces planowania, a także podpowiada jak najszybciej wykonać zlecenie przy określonych zasobach. System podczas optymalizacji harmonogramu uwzględnia m.in. ilość i czasochłonność przezbrojeń.
• Tworzenie zestawów (kitting) – łączenie zestawów może przybierać dwojaką formę. Z punktu widzenia dystrybucji produktów gotowych, oznacza on łączenie w zestawy towarów często zamawianych przez klientów razem. Znalezienie takich zależności, uzyskane na podstawie danych pochodzących z informatycznego systemu zarządzania magazynem, pozwala przygotować taki zestaw już na etapie hali produkcyjnej. Kitting pozwala znacząco skrócić czas przygotowania wysyłki. Dzięki niemu można lepiej wykorzystać dostępną przestrzeń magazynową, ułatwić proces pakowania, zmniejszając przy tym ilość opakowań.
• Przygotowanie pełnego zestawu komponentów i materiałów potrzebnych do wyprodukowania danego towaru. Gotowy zestaw trafia następnie na stanowisko produkcyjne. Takie podejście może znacząco uprościć proces zaopatrzenia stanowisk produkcji montażowej.

Podsumowanie

Wysoki poziom konkurencyjności i konieczność harmonizacji coraz bardziej rozległych łańcuchów dostaw, wymuszają na przedsiębiorstwach coraz większą troskę o skracanie czasów realizacji zamówień. Znaczący wpływ na coraz krótszy lead time odgrywają również zaawansowane technologie sprzedaży, dystrybucji i dostosowywania konkretnych produktów do indywidualnych potrzeb klientów. Tylko te firmy, które wdrożą w celu skracania lead time wydajne rozwiązania technologiczne, będą w stanie dotrzymywać kroku oczekiwaniom rynku.