Zapasy serwisowe (MRO – Maintenance, Repair and Operating supplies) to określenie jednej z grup materiałowych, do której należą pozycje używane w trakcie obsługi zadań utrzymania ruchu. MRO to materiały eksploatacyjne, które wykorzystuje się w procesie produkcyjnym, ale bezpośrednio nie służą do wytwarzania nowych produktów. Przeznaczeniem tej grupy materiałowej jest tzw. pośrednie zapotrzebowanie. Jakie materiały można zakwalifikować do MRO?
- części zamienne;
- materiały eksploatacyjne przeznaczone do konserwacji i napraw urządzeń oraz maszyn w zakładzie;
- sprzęt ochronny osobistej;
- środki czystości;
- artykuły biurowe.
Choć MRO nie biorą bezpośredniego udziału w wytwarzaniu nowych produktów, to optymalizacja procesu zarządzana nimi znacząco wpływa na komfort pracy, jak i na możliwość uniknięcia nieplanowanych przestojów produkcji.
Przykłady zapasów serwisowych
Części zamienne
Części zamienne to elementy, dzięki którym można szybko wymienić wadliwe lub zużyte części maszyn. Elementy te mają kluczowe znaczenie dla minimalizacji przestojów i zapewnienia nieprzerwanej produkcji. Przykładowe części zamienne obejmują wiertła, łożyska do maszyn, pompy do transportu płynów, pasy do systemów przenośników i silniki do urządzeń produkcyjnych.
Materiały eksploatacyjne
Materiały eksploatacyjne to przedmioty, które zużywają się w procesie produkcyjnym i wymagają regularnego uzupełniania. Produkty te obejmują elementy złączne, takie jak:
- śruby,
- wkręty,
- kotwy,
- nity,
- nakrętki,
- opaski zaciskowe,
- sworznie,
- gwoździe,
- kołki.
Inne przykłady materiałów eksploatacyjnych to smary do konserwacji maszyn, kleje do procesów montażowych oraz filtry do systemów oczyszczania powietrza i wody.
Sprzęt ochrony osobistej
Ma on kluczowe znaczenie dla ochrony pracowników przed zagrożeniami w miejscu pracy. Przykładami tego wyposażenia ochronnego są kaski chroniące głowę, maski oddechowe, odzież ochronna, rękawice, okulary ochronne czy stopery do uszu. Te elementy wyposażenia pracownika muszą być stosowane wszędzie tam, gdzie nie da się usunąć zagrożenia, ale też same w sobie nie mogą powodować zagrożenia dla zdrowa. Jeżeli stanowisko pracy wymaga użycia więcej niż jednego środka ochrony indywidualnej, to muszą być one do siebie dopasowane.
Środki czystości
Substancje niezbędne do utrzymania czystego i higienicznego środowiska pracy. Produkty te obejmują detergenty do ogólnego sprzątania, środki dezynfekcyjne do sanityzacji oraz narzędzia czyszczące, takie jak mopy i gąbki.
Artykuły biurowe
Materiały biurowe są niezbędne do wykonywania zadań administracyjnych w zakładzie produkcyjnym. Przykładami mogą być papier do drukowania dokumentów, długopisy, wkłady do drukarek, zszywacze, dziurkacze, segregatory.
Przedmioty do utrzymania obiektu
Wszelkie rzeczy służące do konserwacji obiektu, niezbędne do utrzymania zakładu produkcyjnego w optymalnym stanie. Przykładami takich przedmiotów mogą być żarówki, baterie, znaki bezpieczeństwa i filtry HVAC.
Płyny i chemikalia
Płyny i chemikalia są niezbędne w różnych procesach produkcyjnych, takich jak chłodzenie, smarowanie i czyszczenie. Przykłady tej kategorii obejmują chłodziwa do chłodzenia maszyn, rozpuszczalniki do czyszczenia części oraz smary i płyny hydrauliczne do obsługi sprzętu.
Materiały do pakowania
Producenci często zaliczają do katalogu MRO również materiały opakowaniowe, takie jak pudełka kartonowe, palety, folia itp.
Dlaczego zarządzanie zapasami serwisowymi jest ważne?
Skuteczne zarządzanie zapasami MRO ma kluczowe znaczenie dla sprawnego działania i rentowności przedsiębiorstw, szczególnie w sektorze produkcyjnym.
Zapobieganie przestojom – właściwe zarządzanie gwarantuje, że niezbędne elementy MRO będą zawsze dostępne, zmniejszając ryzyko braków w magazynie, które mogłyby zatrzymać linie produkcyjne i spowodować kosztowne przestoje.
Optymalizacja zakupów – efektywne zarządzanie zapasami serwisowymi obejmuje strategiczne praktyki zakupowe, takie jak prognozowanie popytu, skracanie czasów realizacji i ustalanie optymalnych poziomów zapasów, co może zminimalizować koszty i usprawnić łańcuchy dostaw.
Obniżenie kosztów zapasów – kontrolując poziom zapasów i unikając ich nadmiernych stanów, firmy mogą zminimalizować koszty zapasów związane z przechowywaniem, obsługą i przeterminowaniem, co pozytywnie wpływa na wyniki finansowe.
Wspomaganie procesów produkcyjnych – pozycje MRO bezpośrednio wspierają proces produkcyjny dzięki ich wkładowi w konserwację maszyn i urządzeń, zapewniając płynne działanie i maksymalizując produktywność.
Zwiększanie rentowności – efektywne zarządzanie dostawami MRO przyczynia się do poprawy ogólnej rentowności poprzez zmniejszenie ryzyka kosztownych awarii, optymalizację harmonogramów konserwacji i minimalizację niepotrzebnych wydatków.
Ułatwienie zarządzania konserwacją – zarządzanie zapasami serwisowymi ułatwia czynności związane z konserwacją zapobiegawczą, zapewniając dostępność niezbędnych materiałów eksploatacyjnych i optymalizując przestrzeń magazynową dla elementów związanych z konserwacją.
Podsumowując, skuteczne zarządzanie zapasami MRO jest niezbędne do minimalizacji przestojów, kontrolowania kosztów, wspierania procesów produkcyjnych i ostatecznie zwiększania rentowności, co czyni go krytycznym aspektem działalności biznesowej w branży produkcyjnej.
8 kroków skutecznego zarządzania zapasami MRO
Podstawowe etapy zarządzania zapasami MRO obejmują zazwyczaj:
Zidentyfikuj swoje pozycje MRO
Zdefiniuj jako MRO pozycje, które są wykorzystywane w procesie produkcyjnym (w tym w pomocniczych procesach administracyjnych), ale nie są częścią żadnego zestawienia materiałów. Kategoryzuj elementy na podstawie ich użycia, krytyczności i wpływu na operacje i czynności konserwacyjne.
Prognozowany popyt
Prognozowanie popytu na pozycje MRO powinno opierać się na historycznych danych dotyczących ich użytkowania, harmonogramach konserwacji i produkcji oraz przewidywanych potrzebach.
Zaplanuj uzupełnienia
Chociaż MRO rzadko jest monitorowane w sposób ciągły, nadal można planować ich uzupełnienia. W środowiskach o stałym zapotrzebowaniu można określić optymalny interwał ponownego zamówienia, np. co 60 dni. W manufakturach i innych środowiskach o niespójnym popycie można ustawić punkty ponownego zamawiania artykułów MRO i okresowo sprawdzać, czy ich poziom zapasów nie spadł poniżej ROP.
Ustal poziom zapasów bezpieczeństwa
Określ optymalny poziom zapasów bezpieczeństwa dla krytycznych artykułów MRO, aby ograniczyć ryzyko ich braków w magazynie.
Ustanów relacje z dostawcami i zdefiniuj proces zaopatrzenia
Nawiąż relacje z wiarygodnymi dostawcami lub dystrybutorami artykułów MRO i negocjuj korzystne ceny i warunki, aby wspierać efektywne zaopatrzenie. Opracuj sprawne procesy zaopatrzenia, w tym automatyczne generowanie zamówień, komunikacji z dostawcami i odbioru towarów.
Uporządkuj swoje zapasy MRO
Wyznacz w obiekcie odpowiednie obszary przechowywania elementów MRO, zapewniając dostępność, uporządkowanie, i odpowiednie oznakowanie w celu łatwej identyfikacji.
Śledź i zarządzaj zapasami
Wdrażaj mechanizmy śledzenia zapasów, takie jak systemy kodów kreskowych lub oprogramowanie do zarządzania zapasami oprogramowanie do zarządzania zapasami , aby monitorować i zarządzać zaopatrzeniem w artykuły serwisowe.
Regularnie rewiduj i dostosowuj
Przeprowadzaj regularne przeglądy poziomów zapasów MRO, wzorców ich wykorzystania i procesów zaopatrzenia, aby zidentyfikować obszary wymagające poprawy i odpowiednio dostosować strategie zarządzania zapasami MRO.
Wykonując te podstawowe kroki, organizacje mogą ustanowić skuteczne praktyki zarządzania zapasami serwisowymi, aby skutecznie wspierać działania konserwacyjne, minimalizować przestoje i zapewniać sprawne działanie infrastruktury produkcyjnej.
Wskaźniki efektywności związane z zapasami MRO
Chociaż zapasy surowców i wyrobów gotowych są priorytetem w zakładzie, producenci powinni nadal śledzić niektóre KPI związane z zapasami MRO. Pozwala to ocenić wydajność zarządzania nimi i zidentyfikować obszary wymagające poprawy. Oto niektóre KPI związane z zarządzaniem zapasami serwisowymi:
Wskaźnik wyczerpania zapasów, czyli procent czasu, przez jaki elementy MRO są potrzebne a niedostępne.
Wskaźnik rotacji zapasów odzwierciedla, ile razy zapasy MRO są uzupełniane lub wykorzystywane w danym okresie, odzwierciedlając efektywność procesów zarządzania zapasami w zakresie minimalizacji nadwyżek zapasów i optymalizacji wykorzystania zasobów.
Całkowite koszty związane z utrzymywaniem i zarządzaniem zapasami MRO, w tym koszty przechowywania, obsługi i przeterminowania. Parametr ten pomaga określić efektywność zarządzania zapasami w zakresie minimalizacji niepotrzebnych wydatków.
Wydajność dostawcy obejmuje takie wskaźniki, jak terminowość dostaw, zmienność czasu realizacji i jakość elementów MRO otrzymanych od dostawców.
Dokładność prognozowania popytu. Ten KPI pokazuje rozbieżność pomiędzy prognozowanym a rzeczywistym popytem na pozycje MRO, dzięki czemu można ocenić trafność metod prognozowania popytu i zidentyfikować możliwości poprawy.
Śledząc KPI związane z zapasami serwisowymi, producenci mogą uzyskać wgląd w skuteczność swoich procesów zarządzania zapasami, zidentyfikować obszary wymagające optymalizacji i podejmować świadome decyzje w celu poprawy wydajności operacyjnej i minimalizacji kosztów.
