Funkcjonowanie oprogramowania realizacji produkcji (MES) niezależnie od ERP, a dokładniej modułów ERP do planowania zasobów produkcyjnych (tzw. pętla MRP/MRP II), jest częstym tematem rozmów. Problemem w tej dyskusji, bywa natomiast mylne wyobrażenie o roli i granicach funkcjonowania tych dwóch systemów informatycznych.
Zadania pętli MRP i MES
W zakresie organizowania produkcji, pętla MRP to miejsce, w którym definiuje się technologię, opisuje i modeluje procesy produkcyjne. Tworzy się w niej swoistą bazę wiedzy. Zawiera ona zasoby wytwórcze, produkty i ich komponenty (BOM), maszyny produkcyjne, procesy technologiczne i pomocnicze wraz z określonym czasem ich wykonania. Jest to struktura logiczna, przy wykorzystaniu której system powiadamia nas jakich zasobów użyć i jakie zadania wykonać, aby zrealizować dane zlecenie. Dzięki zastosowanym algorytmom, oprogramowanie pozwala m.in. określić optymalny czas zamówienia surowców czy rozpoczęcia produkcji. System informuje kiedy należy podjąć konkretne działania, aby zrealizować zamówienie na czas. Pętla MRP umożliwia prognozowanie sprzedaży, bilansowanie produkcji z dystrybucją i stanami magazynowymi. To tutaj automatycznie tworzy się główny harmonogram produkcji.
Oprogramowanie realizacji produkcji (MES), jest natomiast przeznaczone do dostarczenia aktualnych, rzetelnych informacji z hali produkcyjnej. Jego zadaniem jest nadzorowanie, kontrola i raportowanie wykonania poszczególnych czynności. Kontrola ta odbywa się poprzez porównywanie założonego i rzeczywistego czasu oraz parametrów realizacji zleceń produkcyjnych. System pozwala również na sprawne przesyłanie informacji o zdarzeniach w obrębie hali produkcyjnej. Komunikaty dotyczące przestojów czy awarii trafiają do odpowiednich osób z działu planowania i utrzymania ruchu. MES jest w założeniu uzupełnieniem systemu ERP. Integruje go z maszynami, gniazdami i pracownikami produkcji. Działa na niższym (operacyjnym) poziomie w stosunku do ERP.
Modelowy scenariusz – współdziałanie ERP z MES
W założeniu współpraca między systemem ERP a systemem MES powinna przebiegać wg określonego schematu. System ERP (pętla MRP), w odpowiedzi na zamówienie z działu handlu lub prognozowania sprzedaży, generuje zlecenie produkcyjne. Na podstawie zdefiniowanej technologii, ERP wyodrębnia operacje technologiczne i pomocnicze, niezbędne do wykonania zlecenia. Następnie odbywa się proces harmonogramowania, a więc przypisania operacjom miejsca i terminu realizacji. Czynność ta może być wykonywana w systemie ERP lub w zewnętrznym, wyspecjalizowanym oprogramowaniu do planowania.
Następnie zlecenia produkcyjne za pośrednictwem interfejsu trafiają do systemu MES. Od tego momentu system zarządzania produkcją monitoruje jej przebieg. Porównuje zgodność parametrów rzeczywistych z zaplanowanymi i wyłapuje odchylenia czasowe oraz jakościowe. Na koniec MES przesyła do ERP raport z realizacji produkcji. Dzięki temu ten drugi system może działać w oparciu o rzeczywiste dane.
Wyżej przedstawiony schemat to sytuacja modelowa, ale co w sytuacji, gdy przedsiębiorstwo nie posiada, lub nie wykorzystuje funkcji pętli MRP, a pragnie optymalizować swoją produkcję i korzystać z innych zalet systemu MES?
Alternatywa
Niektórzy producenci oprogramowania do zarządzania produkcją, aby zaoferować swoje systemy odbiorcom nie korzystającym z pętli MRP, stworzyli w tym celu specjalne rozwiązanie. Stanowi je dodatkowy komponent oprogramowania MES, pozwalający na wprowadzanie zleceń i definiowanie technologii produkcji. Jest to miejsce w którym można opisać plany pracy, określić parametry fizyczne i skład produktów. Można także powiązać produkty z konkretnymi maszynami lub operacjami technologicznymi. Ustala się w nim również normatywny czas trwania czynności produkcyjnych, a także kojarzy operacje z pracownikami o potrzebnych kwalifikacjach. To właśnie zdefiniowana w ten sposób marszruta technologiczna, jest następnie kontrolowana przez system realizacji produkcji (MES).
Należy pamiętać że powyższe rozwiązanie, często określane mianem „mini MRP”, nie zastąpi pełnoprawnych rozwiązań tej klasy. Firma która nie stosuje pętli MRP, a rozważa użycie w dziale produkcji systemu MES, powinna uzyskać od jego dostawcy pełną wiedzę o przyjętym w takiej sytuacji sposobie postępowania. Ważne jest także, także jak ono wpłynie na proces wdrożenia i późniejszą codzienną pracę z systemem.
