Montaż jest kluczowym etapem w wielu systemach produkcyjnych. Często stanowi uwieńczenie całego procesu produkcji (montaż końcowy). Etap montażu w niezwykle istotny sposób wpływa na ostateczną jakość produktu. Może też stanowić ostatnią szansę na detekcję ewentualnych nieprawidłowości w produkcie. Specyficznymi rodzajami montażu są stosowane w elektronice: montaż powierzchniowy (SMT – Surface Mount Technology) oraz montaż przewlekany ( THT – Through Hole Technology). Ważnym elementem wspierającym realizację i kontrolę montażu jest oprogramowanie. Oprogramowanie dla produkcji montażowej musi elastycznie dostosować się do specyfiki danego procesu produkcji, stosowanych w nim procedur i technologii. Korzystanie z niego powinno być intuicyjne, tak aby nadmiernie nie angażować uwagi i czasu pracowników produkcji.
Jakie narzędzia, przydatne podczas prac montażu, oferują systemy informatyczne?
Instrukcje pracy (montaż ręczny)
Za pośrednictwem oprogramowania MES pracownik montażu może na ekranie dowolnego, połączonego z siecią urządzenia, obejrzeć szczegółowe instrukcje pracy. Przy pomocy opisów, zdjęć, rysunków czy materiałów filmowych system może szczegółowo zilustrować jak powinno przebiegać prawidłowe wykonanie zadania. Pracownik montażu może zapoznać się z kolejnością wykonywania zadań, poznać dodatkowe uwagi lub ostrzeżenia. Stały dostęp do instrukcji montażu pomaga ograniczyć błędy, przyspieszyć pracę, a także skrócić okres wdrożenia nowych pracowników.
Listy kontrolne (montaż ręczny)
Listy kontrolne to kolejne narzędzie, w którym przydaje się pomoc systemu MES. Lista kontrolna to zbiór pytań, wyświetlanych pracownikowi na różnych etapach procesu produkcyjnego. Najczęściej używa się ich przy rozpoczynaniu pracy, ale także przy rozpoczynaniu i kończeniu wykonania poszczególnych zadań lub etapów pracy.
Dzięki listom kontrolnym montażysta może m.in. poświadczyć, że przed rozpoczęciem pracy założył środki ochronny indywidualnej (rękawice, okulary), czy że sprawdził stan urządzeń i warunki miejsca pracy.
Głównymi obszarami tematycznymi list kontrolnych są:
- BHP,
- dostępność komponentów i narzędzi,
- kontrola jakości,
- stan techniczny maszyn/utrzymanie ruchu.
Odpowiedzi z list kontrolnych są zapamiętywane przez system MES, dzięki czemu uprawnieni do tego pracownicy mogą w dowolnej chwili do nich powrócić i poddać weryfikacji. Listy kontrolne pozwalają podnieść bezpieczeństwo pracy, zapewnić wysoką jakość produktu, a także zadbać o prawidłową eksploatację oraz stan techniczny maszyn i narzędzi.
Poka-yoke (montaż ręczny)
W metodzie Poka-yoke stosuje się szereg rozwiązań technicznych i organizacyjnych, których celem jest ograniczenie ryzyka popełnienia błędu przez kadry produkcyjne. Błędy te wynikać mogą m.in. z małego doświadczenia, nadmiernej rutyny lub spadków koncentracji pracowników produkcji.
Zgodnie z zasadami Poka-yoke organizacja pracy powinna wymuszać właściwe wykonanie poszczególnych czynności, jak też zadbać o zachowanie prawidłowej sekwencji działań. Przykładam rozwiązania Poka-yoke jest np. połączony z alarmem czujnik ruchu, kontrolujący pobranie właściwych części w trakcie montażu. Innym przykładem może być pojemnik z wydzielonymi miejscami, co pomaga w wypełnienie go odpowiednią liczbą sztuk produktu.
Oprogramowanie dla produkcji montażowej – montaż automatyczny
Montaż automatyczny opiera się na szerokim użyciu automatyki przemysłowej. W śledzeniu postępów montażu automatycznego przydatne są systemy nadzoru typu SCADA. Oprogramowanie to pozwala zbierać i łączyć dane pochodzące z maszyn, modułów kontrolno-pomiarowych i czujników. System SCADA może dostarczyć aktualnych informacji o funkcjonowaniu maszyn, liczbie półproduktów i produktów gotowych. Dzięki połączeniu z aparaturą pomiarową system pozwala w czasie rzeczywistym kontrolować parametry fizyczne produktów, takie jak wymiary i masa. SCADA pozwala także sprawować nadzór nad kontrolą klimatu w hali produkcyjnej. Temperatura i wilgotność powietrza bardzo istotnie wpływają na jakość produktów m.in. w branży elektronicznej.
Wsparcie montażu rozwiązaniami informatycznymi pozwala na uporządkowanie pracy i lepszą kontrolę nad jej przebiegiem. Systemy informatyczne umożliwiają zachowanie wysokich standardów w zakresie bezpieczeństwa pracy, jakości i transparentności produktu. Ich użycie może okazać się niezbędne w spełnieniu wymagań montażu kontraktowego, zlecanego przed podmioty z branży motoryzacyjnej czy elektronicznej.
