Systemy zarządzania magazynem (WMS) to popularne, wyspecjalizowane aplikacje biznesowe, których zadaniem jest wspomaganie i kontrola wszelkich procesów związanych ze składowaniem i przemieszczaniem towarów w obrębie magazynów. Systemy te stały się jednym z fundamentów działalności centrów logistycznych, gdzie pozwalają zapanować nad ogromną ilością realizowanych operacji.
O rozwoju każdego produktu decydują wymagania rynku. Nie inaczej jest w przypadku systemów informatycznych klasy WMS. Jak przebiegał rozwój oprogramowania dla magazynu? Jakie cechy posiada współczesne oprogramowanie WMS (Warehouse Management System)? W jakich kierunkach może podążyć jego rozwój?
Systemy zarządzania magazynem – początki
W latach 80, gdy pojawiły się systemy WMS, większość prac w magazynach wykonywana była ręcznie. Jedynymi narzędziami informatycznymi, które wcześniej stosowano w magazynach, były aplikacje typu GM – Gospodarka Materiałowa (ang. MMS – Materials Management System). Były to niezależne programy, albo moduły systemów MRP (Material Requirements Planning). Ich podstawową funkcją było rejestrowanie stanów magazynowych. Odbywało się to poprzez realizowanie transakcji dostawy i wydania materiałów. Operacje były ewidencjonowane na dokumentach papierowych, a następnie wprowadzane do systemu GM. Taki model działania powodował, że programy GM nie były systemami czasu rzeczywistego, czyli nie były w stanie dostarczyć aktualnej wiedzy o stanie magazynu. Wczesne systemy GP nie pozwalały również na monitorowanie fizycznego ruchu towarów.
Era WMS
Pierwsze systemy WMS wyposażone były jedynie w podstawowe funkcje służące do zarządzania zapasami: przyjmowanie, przechowywanie, wysyłka towarów oraz inwentaryzacja. Wczesne systemy WMS wymagały od pracowników ręcznego wprowadzenia informacji. W związku z dużym ryzykiem błędu ludzkiego, personel musiał stale przeprowadzać kontrole poprawności danych.
Aplikacje WMS pierwszej generacji często były tworzone przez przedsiębiorstwa samodzielnie, przez wewnętrzne działy IT. Z czasem jednak na rynku zaczęło pojawiać się coraz więcej przedsiębiorstw specjalizujących się w tej dziedzinie. Pierwsi dostawcy systemów WMS skupiali się zazwyczaj na ściśle określonym typie klientów (handel detaliczny, operatorzy logistyczni itp.). W pierwszych latach rozwoju rynku systemów WMS, przedsiębiorstwa napotykały duże trudności ze znalezieniem programu spełniającego w pełni ich wymagania. Oznaczało to zwykle potrzebę głębokiej modyfikacji systemu, co komplikowało kwestie aktualizacji i wsparcia.
Lata 90 to dynamiczny rozwój informatycznych systemów zarządzania magazynem. Był to czas, gdy dostawcy WMS zaczęli oferować użytkownikom znacznie większą swobodę w zakresie konfiguracji kluczowych funkcji, takich jak na przykład zarządzanie układem magazynu.
Wśród funkcji, które zaczęły być implementowane w rozbudowanych system WMS znalazły się m.in.:
- predefiniowane interfejsy do wiodących systemów planowania zasobów przedsiębiorstwa (ERP);
- macierz kompetencji/dostępności – automatyczne przypisywanie zadań do pracowników posiadających określone kompetencji (np. operator wózka), uwzględniając przy tym aktualną lokalizację i dostępność;
- dobór opakowania – proces, za pomocą którego system WMS określa optymalne dla danego zlecenia opakowanie wysyłkowe;
- obsługa cross-docking – możliwość przemieszczania towarów bezpośrednio z przyjęcia do wysyłki, bez składowania;
- wprowadzenie ustandaryzowanych etykiet logistycznych.
Systemy zarządzania magazynem – aktualne trendy
Wsparcie e-commerce
Rosnący udział handlu elektronicznego powoduje, że systemy magazynowe coraz silniej koncentrują się na jego potrzebach. Branżę e-commerce cechuje często bardzo duży, szybko zmieniający się wolumen towarów. Ilość operacji wykonywanych w magazynie jest często olbrzymia, natomiast liczba produktów w pojedynczym zamówieniu niewielka. Systemy WMS obsługujące branżę e-commerce wychodzą naprzeciw tym potrzebom, ułatwiając na przykład zbiórkę w formule multipicking, czy automatyczne przydzielając miejsca magazynowych na podstawie wskaźnika rotacji towaru.
Innym wyzwaniem związanym z handlem elektronicznym jest obsługa dużej ilości zwrotów. Przepisy prawa umożliwiają konsumentom zwracanie większości produktów zakupionych online. System WMS powinien zatem sprawnie i automatycznie zarządzać różnymi rodzajami zwrotów, rozróżniając czy oddany produkt może natychmiast ponownie trafić do sprzedaży, czy należy go przepakować, albo musi trafić do utylizacji.
Integracja z automatyką magazynową
Wysokie koszty pracy oraz presja na podnoszenie szybkości i jakości realizacji zleceń, nasilają w przedsiębiorstwach dążenia do automatyzacji magazynu. Za koordynacją działań między elementami automatyki a systemem magazynowym, odpowiada moduł MFC (Material Flow Control). To on zarządza pracą układnic, przenośników, regałów przesuwnych i innych urządzeń. Zdolność do obsługi zaawansowanego magazynu automatycznego, będzie w najbliższych latach jednym z wyznaczników nowoczesnego oprogramowania WMS.
Rozwój urządzeń współpracujących
Współczesny system WMS nie miałby racji bytu bez urządzeń, dzięki którym pracownicy magazynu mogą łatwo się z nim komunikować. Coraz doskonalsze terminale mobilne sprawiają, że zadania mogą być wykonywane szybciej i dokładniej. Do grona narzędzi wspomagających personel magazynu coraz częściej wkraczają „inteligentne okulary”. Pozwalają one uwolnić ręce, precyzyjnie i obrazowo instruować użytkownika i prowadzić zbiórkę w modelu pick by vision.
Systemy zarządzania magazynem – najbliższa przyszłość
Sztuczna inteligencja
Sztuczna inteligencja w magazynie może być wykorzystana przy analizie dużych zbiorów danych, w celu wykrycia prawidłowości w zachowaniu konsumentów, czy sezonowości popytu na poszczególne artykuły. Algorytmy uczenia maszynowego pozwalają zwiększyć niezawodność systemów rozpoznawania znaków na podstawie obrazu (OCR – Optical Character Recognition). Pozwala to skuteczne rozpoznawać nawet zabrudzone czy uszkodzone znaki. Uczenie maszynowe stanowi istotne wsparcie dla systemów rozpoznawania mowy, wykorzystywanych przy zbiórce typu Voice Picking..
Innym zastosowaniem uczenia maszynowego, przeznaczonym dla magazynu automatycznego, jest wsparcie oprogramowania MFC (Material Flow Control) w płynnym przepływie towarów. Optymalizacja pracy przenośników i układnic pozwoli skutecznie zapobiegać zatorom, przyspieszając równocześnie cały proces przyjęcia i wydania towaru.
System jako usługa (SaaS)
W najbliższej przyszłości coraz większa liczba dostawców WMS będzie oferowało swoje produkty w modelu SaaS (Software as a Service). W zależności od potrzeb przedsiębiorstwa, usługa może być dostępna w ramach chmury publicznej lub prywatnej. Ta druga opcja, przeznaczona jest dla klientów oczekujących indywidualnego podejścia i personalizacji systemu. Sięgnięcie po oprogramowanie w modelu SaaS, pozwala przedsiębiorstwom przenieść zadania związane z utrzymywaniem serwerów poza firmę. Dla wielu przedsiębiorstw, zaletą jest abonamentowy model płatności, co oznacza rozłożenie finansowania systemu WMS w czasie. Istotną przewagą modelu SaaS, jest zdecydowanie szybsze rozpoczęcie pracy z system, niż ma to miejsce w przypadku standardowego wdrożenia. W przypadku standardowej wersji programu WMS w chmurze publicznej, użytkownicy zyskują do niego dostęp zaraz po podpisaniu umowy.
Przyszłość systemów WMS będzie opierać się na wymianie informacji i ścisłej współpracy z wieloma innymi aplikacjami w ramach łańcucha dostaw. Pozwolą aktywnie uczestniczyć w zarządzaniu procesami poza murami magazynu, dbając o efektywny przepływ towaru od producenta aż do odbiorcy końcowego.
