Kody kreskowe są tanim i efektywnym systemem automatycznej identyfikacji towarów. Ich zalety sprawiają, że znajdują szerokie zastosowanie w produkcji i logistyce. Jest to zarazem najstarsza, jak i najczęściej stosowana metoda automatycznej rejestracji danych. Kody kreskowe, w zależności od rodzaju, pozwalają zapisywać różne typy informacji: cyfrowe, tekstowe, alfanumeryczne czy graficzne. Do największych zalet kodów kreskowych należą:
- niska cena,
- duża szybkość odczytu,
- bardzo niski współczynnik błędnych odczytów,
- łatwość wydruku,
- uniwersalność.
Wadą technologii kodów kreskowych jest konieczność dokonywania odczytu z bliskiej odległości, a także dość wysoka podatność etykiet na uszkodzenia. Dlatego ich stosowanie w trudnych warunkach środowiskowych nie jest zalecane. Pewnym ograniczeniem kodów kreskowych może być również statyczny charakter zapisu danych. Raz utworzonej informacji nie można zmodyfikować, konieczne jest wydrukowanie nowej etykiety.
Rodzaje kodów kreskowych
Powstało wiele standardów kodów kreskowych, które różnią się budową i docelowym zastosowaniem. Przy wyborze optymalnej technologii należy m.in. rozważyć: wymaganą pojemność i typ przechowywanych danych, wielkość i charakter oznaczanych przedmiotów, rodzaj materiału na którym zostanie nadrukowany kod. Kody kresowe można ogólnie podzielić na jednowymiarowe i dwuwymiarowe.
Kody 1D – jednowymiarowe
W kodach jednowymiarowych informacje zakodowane są przy pomocy kombinacji kresek. Linie te są zazwyczaj drukowane czarnym tuszem na białym tle. Do kodów jednowymiarowych zaliczają się:
Kod UPC (Universal Product Code)
Najstarszy model kodu kreskowego. Kody UPC używane są do oznaczania i skanowania towarów konsumpcyjnych w punktach sprzedaży na całym świecie. Wariant UPC-A koduje 12 cyfr, podczas gdy UPC-E jest mniejszą odmianą, która koduje tylko 6 cyfr.
Kod EAN
Kody kreskowe EAN, podobnie jak UPC, także używane są do oznaczania towarów dostępnych w sieciach sprzedaży na całym świecie. Wygląda bardzo podobnie do kodu UPC. EAN to kod ciągły, numeryczny, modularny, samosprawdzalny z obowiązkową cyfrą kontrolną. Wymaga wysokiej jakości wydruku, dlatego potrzebuje dobrego papieru i drukarki.
Kod Code39
Kod kreskowy Code39 jest używany do oznaczania towarów w wielu branżach, często znajduje zastosowanie w przemyśle motoryzacyjnym (znakowanie części). Pozwala na zakodowanie zarówno cyfr jak i znaków. Maksymalnie może kodować do 39 znaków. Mała gęstość zapisu danych sprawia, że nie sprawdza się dobrze w oznaczaniu drobnych elementów.
Kod Code128
Rozwinięcie Code 39, pozwala zakodować 128 znaków ASCII. Często stosowany do śledzenia produktu w łańcuchu dostaw.
Kod ITF (Interleaved 2 OF 5)
Kody kreskowe ITF (lub Interleaved 2 z 5) są używane do znakowania opakowań. Ponieważ posiadają wysoką tolerancję na błąd odczytu, nadają się do nadruku nawet na trudnych materiałach, takich jak tektura falista.
Kod Codabar
Codabar pozwala na kodowanie cyfr 0-9 oraz sześciu innych znaków. Charakteryzuje się wysoką tolerancją na niedokładność wydruku. Ze względu na niezawodność i łatwość skanowania często jest stosowany do zapisywania cen produktów w handlu detalicznym.
Kod MSI Plessey
Kody kreskowe MSI Plessey (lub Modified Plessey) służą wyłącznie do zapisywania cyfr. Stosowane są najczęściej do kontroli zapasów magazynowych.
Kody 2D – dwuwymiarowe
Kody 2D mogą pomieścić więcej informacji od kodów kreskowych 1D, ale do ich odczytania potrzebne jest specjalnie do tego przeznaczone urządzenie skanujące. Wyglądają jak kwadraty lub prostokąty z wzorem małych, ciemnych kropek w środku. Najbardziej rozpoznawalnymi kodami 2D są QR i Data Matrix. Charakterystyka poszczególnych typów kodów 2D wygląda następująco:
Kod QR
Od wielu lat obserwujemy dynamiczny wzrost popularność kodów QR (Quick Response), Pozwalają one zapisać dużą ilość informacji. Znajdują zastosowanie wszędzie tam, gdzie ważna jest szybkość odczytu (np. gdy towary są w ruchu). Kody QR umożliwiają odczyt nawet w przypadku częściowego uszkodzenia lub zabrudzenia etykiety.
Technologie QR coraz częściej wykorzystywane są w marketingu, w reklamach, czasopismach czy wizytówkach. Kody QR obsługują cztery różne typy danych: numeryczne, alfanumeryczne, binarne i Kanji. Rozwój kodów QR rozpoczął się w Japonii, a ich zastosowanie nadal rośnie. Są własnością publiczną i można ich dowolnie używać.
Kod Datamatrix
Datamatrix to dwuwymiarowe kody kreskowe przedstawione w formie macierzy. Mogą przybierać formę kwadratu lub prostokąta, a ich odczyt jest możliwy tylko za pomocą skanerów 2D. Ich niewielka powierzchnia sprawia, że idealnie nadają się do oznaczania małych produktów. Podobnie jak kody QR mają wysoką odporność na uszkodzenia i szybką odczytywalność.
Kod PDF417
Kody PDF417 (Portable Data File) składają się z ułożonych w stos kompletów małych kodów kreskowych. Używane są w zastosowaniach wymagających przechowywania ogromnych ilości danych, takich jak zdjęcia i grafiki. Dzięki nim można przechowywać wiele informacji o produkcie, bez potrzeby odwoływania się do bazy danych.
Kod Aztec
Kody Aztec są kodami 2D używanymi przez przemysł transportowy, a zwłaszcza lotniczy (bilety, karty pokładowe). Nazwa kodu związana jest z jego charakterystycznym elementem, przypominającym piramidę schodkową widzianą z góry. Kody Aztec można dekodować nawet jeśli mają słabą rozdzielczość. Dobrze sprawdzają się przy skanowaniu z ekranu smartfona.
Skanery kodów kreskowych
Skanery kodów kreskowych umożliwiają odczytywanie, dekodowanie i przesyłanie do bazy danych informacji umieszczonych na etykiecie. W zależności od potrzeb stosuje się skanery stacjonarne lub mobilne. Z puntu widzenia użytej technologii wyróżnić można:
- skanery diodowe – odczyt oparty o technologię LED;
- skanery laserowe – odczyt oparty o technologięlaserową. Skanery laserowe można podzielić na liniowe (odczyt za pomocą jednej wiązki lasera) i wieloliniowe (odczyt kodu w dowolnej orientacji za pomocą wielu przecinających się ze sobą wiązek lasera);
- skanery typu linear imager – trwałe i odporne na uszkodzenia dzięki zastosowaniu układów skanujących nie zawierających ruchomych elementów. Specjalny sensor liniowy przechwytuje linię setek pikseli zawierającą kod kreskowy;
- skanery typu area imager – rozwinięcie technologii linear imager, elementem odczytującym jest podobny do kamery cyfrowej sensor obrazu.
Drukarki etykiet
Specyficzne wymagania etykiet z kodem kreskowym doprowadziły do opracowania wyspecjalizowanych drukarek. Ze względu na metodę wydruku wyodrębnić można:
Drukarka termiczna – pozwalająca na otrzymywanie wydruków przy użyciu specjalnego papieru termicznego, który ciemnieje pod wpływem dostarczonego do niego ciepła. Drukarka termiczna nie wymaga stosowania taśmy barwiącej, tonera czy tuszu. Etykiety termiczne mają ograniczoną w czasie trwałość nadruku, nie powinno się ich wystawiać na światło dzienne oraz poddawać działaniu ciepła.
Drukarka termotransferowa – metoda druku polegająca na uzyskiwaniu obrazu na etykiecie poprzez podgrzewanie substancji barwiącej zawartej w taśmie termotransferowej. Taśma termotransferowa przesuwa się wraz z rolką z etykietami, następnie rozgrzana głowica drukarki uwalnia substancję barwiącą z taśmy termotransferowej i dzięki dociskowi przenosi ją na powierzchnię etykiety. Druk termotransferowy cechuje się wysoką trwałością.
Drukarka termosublimacyjna – metoda druku polega na uzyskiwaniu obrazu poprzez sublimację farby z folii nośnikowej za pomocą wysokiej temperatury (przechodzenie pod wpływem ciepła ze stanu stałego w gazowy). Druk termosublimacyjny posiada wysoką jakość i trwałość, wymaga jednak użycia specjalnego papieru.
Bogatą ofertę skanerów i drukarek etykiet porównać można na stronie it-zakupy.pl.
