Odwiedzając liczne targi i konferencje poświęcone branży produkcyjnej, można się naocznie przekonać, że entuzjazm związany z dążeniem ku koncepcji Przemysłu 4.0 nadal nie słabnie. Co więcej, rozmowy na temat jego definicji i ogólnikowej wizji ustępują miejsca praktycznym aspektom transformacji. Wśród nich pojawiają się także potencjalne trudności, jakie mogą napotkać przedsiębiorstwa.
Oto kilka kwestii jakie warto przemyśleć, aby nie zagubić się w gąszczu zmian niesionych przez czwartą rewolucją przemysłową.
Etap pilotażowy
Przedsiębiorstwa przed podjęciem ostatecznej decyzji o wdrożeniu nowego narzędzia, często starają się najpierw przetestować i zweryfikować go w mniejszej skali. Niestety, stosunkowo często etap pilotażowy kończy się niepomyślnie i nie prowadzi do wdrożenia finalnego rozwiązania.
Dzieje się tak dlatego, ponieważ przedsiębiorstwom zdarza się zapominać o istotnym atrybucie Industry 4.0. Większość oferowanych w jego ramach rozwiązań jest przynajmniej częściowo „szyta na miarę”. Wymaga to indywidualnego dostosowania do warunków panujących w danym przedsiębiorstwie. Problem ten jest dobrze widoczny w przypadku systemów informatycznych dla produkcji. Muszą one precyzyjnie odwzorować procesy występujące w firmie, łączyć się z innymi systemami informatycznymi i elementami automatyki obecnymi na hali produkcyjnej.
Ze względu na koszt prac programistycznych potrzebnych na doprowadzenie do takiego stanu, podczas testowania wykorzystywana jest zazwyczaj wyjściowa, standardowa wersja oprogramowania. Siłą rzeczy nie może ona spełnić wszystkich pokładanych w niej nadziei, co prowadzi do zaniżenia jej oceny.
Kolejnym problemem związanym z testowaniem wersji pilotażowej, jest horyzont czasu potrzebny dla właściwej jej ewaluacji. Większość narzędzi Industry 4.0 potrzebuje odpowiednio długiego czasu, aby udowodnić swoją wartość. Związane jest to chociażby z faktem, że pracownicy rozpoczynający pracę z nowym narzędziem muszą nauczyć się wydajnie z niego korzystać. Przystępując do testów należy liczyć się z tym, że wskaźniki efektywności którymi mierzymy wydajność mogą w krótkiej perspektywie nie tyle wzrosnąć, co nawet zmaleć. Brak zrozumienia tej zasady może prowadzić do wyciągnięcia niewłaściwych wniosków i ostatecznie porzucenia pomysłu.
Priorytety
Przemysł 4.0 to szerokie spektrum rozwiązań: robotyzacja, sterowniki, skanery, czujniki, sieci przemysłowe (LAN, WLAN) systemy informatyczne (APS, MES, SCADA, CMMS). Może to wywoływać może konsternację i niezdecydowanie w wyborze kroków, jakie w pierwszej kolejności należy podjąć. Oznacza to również trudności w zdefiniowaniu realnych celów i etapów wprowadzania zmian.
Warto w tym miejscu odnotować, że od pewnego czasu pojawiają się narzędzia pomagające zaplanować transformację przedsiębiorstwa w kierunku Przemysłu 4.0. Przykładem takiego narzędzia jest matryca SIRI (Smart Industry Readiness Index). Systematyzuje ona poszczególne etapy działań, takie jak integracja procesów, automatyzacja, obieg informacji czy kompetencje i przygotowanie kadry. Jej wykorzystanie może pomóc w podjęciu optymalnych decyzji inwestycyjnych, oraz wyborze najlepszej ścieżki transformacji w danym przedsiębiorstwie.
Pracownicy
Specjaliści od produkcji, logistyki czy księgowości, rzadko kiedy są jednocześnie ekspertami od rozwiązań w dziedzinie systemów informatycznych czy automatyki przemysłowej. Brak kadry posiadającej doświadczenie w implementacji rozwiązań z tych obszarów, jest dla wielu firm dodatkową przeszkodą podczas wprowadzania zmian. Jednym ze sposobów na wybrnięcie z tej sytuacji, może być sięgnięcie po pomoc zewnętrznego specjalisty. Powinien on cechować się wysokimi kompetencjami we wdrażaniu wybranych technologii, a ponadto dysponować szeroką wiedzą na temat danej branży produkcyjnej.
Nie wolno zapominać, że nawet najdoskonalsza technologia, jest tylko narzędziem, które nic nie zdziała bez swoich użytkowników. Dlatego przy wprowadzaniu nowych rozwiązań tak ważne jest nastawienie pracowników zakładu produkcyjnego. Rzetelna akcja informacyjna na temat celów i skutków wprowadzanych rozwiązań pomoże przezwyciężyć ewentualne obawy. Pracownicy szybciej oswoją się także ze zmianami.
Tych kilka trudności powszechnie spotykanych w trakcie wdrażania nowych rozwiązań, nie powinno zniechęcać od sięgania po nie. Narzędzia przemysłu 4.0 otwierają bowiem przed przedsiębiorstwem zupełnie nowe możliwości. Przede wszystkim w zakresie podnoszenia efektywności, większej elastyczności czy masowej personalizacji oferowanych produktów.
