W miarę jak świat staje się coraz bardziej cyfrowy, coraz większy priorytet zyskują w firmach kwestie ochrony przed cyberatakami. W wielu firmach panuje przekonanie, że ​​przechowywanie danych oraz oprogramowania na własnych serwerach jest najbezpieczniejszą opcją. Nie zawsze jednak musi to jednak być prawda, zwłaszcza w przypadku mniejszych zakładów, a także tych, które na sprawach związanych z bezpieczeństwem starają się oszczędzać.

Współczesne rozwiązania oparte na chmurze mogą spełniać najwyższe standardy w zakresie cyberbezpieczeństwa, zwalniają przy tym przedsiębiorstwa z wielu uciążliwych i kosztownych obowiązków.

Stan na 2025: Coraz więcej ataków cybernetycznych na firmy

Według Check Point Research, w pierwszym kwartale 2025 r. liczba cyberataków na świecie wzrosła o 47% w porównaniu z rokiem poprzednim, osiągając poziom 1925 ataków na organizacje tygodniowo.

Według raportu Statista, sektor produkcyjny jest najczęściej atakowaną branżą, a jego udział w cyberatakach wzrósł z 10% w 2018 r. do 26% w 2024 r.

Jednym z najczęściej atakowanych krajów była Wielka Brytania, w której aż 43% firm padło ofiarą naruszenia bezpieczeństwa cybernetycznego lub ataku w ciągu ostatnich 12 miesięcy, a najczęściej stosowaną metodą były ataki phishingowe.

Choć statystyki te rysują ponury obraz, podjęcie odpowiednich środków ostrożności może zapobiec utracie danych i ryzyk z tym związanych. Przyjrzyjmy się, na przykładzie systemu realizacji produkcji MES w chmurze, czy można efektywnie zastąpić oprogramowanie zainstalowany lokalnie rozwiązaniem chmurowym, a także jakie różnice w zakresie cyberbezpieczeństwa występują między rozwiązaniami w chmurze i lokalnymi (on premise).

System MES w chmurze vs zainstalowany lokalnie – dlaczego chmurowe oprogramowanie może być lepszym wyborem?

Systemy MES oparte na chmurze obliczeniowej i te lokalne, różnią się metodami wdrażania i rodzajem infrastruktury, której potrzebują. System MES oparty na chmurze to oprogramowanie, które przechowuje wszystkie dane na serwerach w chmurze, przez co system jest dostępny tylko przez Internet. Natomiast system MES on premise jest instalowany na sprzęcie w Twoim zakładzie. Oto, w jaki sposób ten wybór wpływa na różne aspekty:

Niższe koszty

Zaawansowane systemy MES wdrażane tradycyjnie mogą kosztować setki tysięcy, a nawet miliony złotych. Dostawcy systemów w chmurze zazwyczaj pobierają znacznie niższą, miesięczną opłatę abonamentową. Ponadto systemy zainstalowane lokalnie wymagają dedykowanej przestrzeni, sprzętu i personelu do zarządzania infrastrukturą IT, co jeszcze bardziej podnosi koszty. Oprogramowanie w chmurze jest hostowane przez dostawcę oprogramowania, co eliminuje potrzebę posiadania serwerów, serwerowni, dodatkowych licencji na oprogramowanie systemowe i często licznego personelu IT.

Krótszy czas realizacji wdrożenia

Ogólnie rzecz biorąc, wdrożenie systemów MES w chmurze zajmuje znacznie mniej czasu. Bez konieczności konfigurowania serwerów i innej infrastruktury firmy, mogą zacząć korzystać z oprogramowania w ciągu kilku dni lub tygodni. Systemy lokalne wymagają znacznie więcej czasu na zbudowanie infrastruktury, instalację oprogramowania, konfigurację i testowanie, co może wydłużyć harmonogram wdrożenia do wielu miesięcy.

Sprawne konserwacja i aktualizacje systemu MES

W przypadku systemów MES w chmurze, konserwacja i aktualizacje mogą być w całości obsługiwane przez dostawcę oprogramowania. Aktualizacje wersji standardowej oprogramowania SaaS są zazwyczaj wdrażane automatycznie. Zapewnia to, że ​​wszyscy ich użytkownicy korzystają z najnowszych funkcji i poprawek zabezpieczeń. Po stronie klienta nie ma potrzeby podejmowania jakichkolwiek działań. W przypadku systemów lokalnych firma jest często odpowiedzialna za konserwację oprogramowania i sprzętu, stosowanie aktualizacji i rozwiązywanie problemów.

Skalowalność

Dzięki systemom opartym na chmurze można łatwo modyfikować liczbę użytkowników, czy dostępną ilość pamięci, dostosowując je do zmieniających się potrzeb. Systemy zainstalowane lokalne mają ograniczoną skalowalność i często wymagają dodatkowych inwestycji w infrastrukturę. Inne koszt to zakup licencji i prace modyfikacyjne i konfiguracyjne, co czyni proces ich wdrażania bardziej złożonym i kosztownym.

Dostępność

Jedną z kluczowych zalet systemów MES opartych na chmurze jest dostępność. Użytkownicy mogą logować się do systemu z dowolnego miejsca w zasięgu Internetu. Umożliwia to pracę zdalną i łatwy dostęp z wielu lokalizacji. Lokalne systemy MES są zwykle ograniczone do wewnętrznej sieci firmy. Chyba, że wdrożone zostaną konkretne (i często złożone) rozwiązania zdalnego dostępu.

Wysoki poziom bezpieczeństwa

Dostawcy MES w chmurze zazwyczaj stosują silne środki bezpieczeństwa klasy korporacyjnej. Takie jak: szyfrowanie danych, systemy wykrywania włamań i częste kopie zapasowe. Systemy te są zarządzane przez dedykowane zespoły ds. cyberbezpieczeństwa. Zazwyczaj oferują one lepszą ochronę niż ta, którą małe i średnie firmy mogą zapewnić wewnętrznie. Z kolei bezpieczeństwo lokalnie zainstalowanego oprogramowania zależy całkowicie od wewnętrznych możliwości firmy. Może sprawić, że będzie ona podatna na ataki, jeśli zabraknie odpowiednich zasobów i wiedzy specjalistycznej.

Unikanie zagrożeń fizycznych

Oprócz zagrożenia płynącego od osób chcących uzyskujących dostęp do newralgicznych danych za pomocą środków wirtualnych. Istnieją również zagrożenia fizyczne, takie jak pożary, klęski żywiołowe lub włamania. Dlatego tak ważne jest stosowanie regularnych i kompleksowych kopii zapasowych. Jeśli pożar lub powódź zniszczy Twoje serwery, wszystkie dane znikną na zawsze wraz z nimi. Stosowanie systemu MES w chmurze chroni firmę przed takim ryzykiem.

Dlaczego rozwiązania oparte na chmurze mogą być bezpieczniejsze dla sektora MŚP?

Korzystanie z systemów MES w chmurze może znacznie zmniejszyć wiele zagrożeń cybernetycznych w przedsiębiorstwie. Jest to szczególnie widoczne w przypadku małych i średnich firm. Istotne jest jednak, aby systemy SaaS wdrażane były zgodnie z zachowaniem dobrych praktyk, takich jak:

Bezpieczne przechowywanie danych

Jedną z głównych zalet oprogramowania w chmurze jest to, że dane Twojej firmy przechowywane są na profesjonalnie zarządzanych serwerach. Eliminuje to potrzebę utrzymywania serwerów lokalnych. Centra danych w chmurze zazwyczaj przestrzegają ścisłych standardów bezpieczeństwa fizycznego i cyfrowego, zmniejszając ryzyko nieautoryzowanego dostępu lub utraty danych. Wśród ważniejszych standardów wymienić można europejskie dyrektywy NIS/NIS2, normy ISO 27001 i 27017, NIST Cybersecurity Framework oraz Standardy Cyberbezpieczeństwa Chmur Obliczeniowych (SCCO).

Automatyczne aktualizacje i poprawki

Małe firmy z oprogramowaniem zainstalowanym lokalnie często zaniedbują aktualizacje, chyba że są one absolutnie krytyczne. Może to narazić je na potencjalne zagrożenia bezpieczeństwa. Z drugiej strony, system oparty na chmurze jest utrzymywany i aktualizowany przez dostawcę. Zapewnia to, że ​​system w wersji standardowej zawsze działa w najnowszej wersji z aktualnymi poprawkami bezpieczeństwa.

Kontrola dostępu i uprawnienia użytkowników

Niektóre systemy MES pozwalają firmom zarządzać kontrolą dostępu użytkowników. Oznacza to, że pracownicy mogą uzyskać dostęp tylko do danych i funkcji niezbędnych do pełnienia przez nich ról, co zmniejsza ryzyko przypadkowego, złośliwego lub niewłaściwego wykorzystania wrażliwych danych.

Regularne tworzenie kopii zapasowych i odzyskiwanie po awarii

Wiele platform MES w chmurze automatycznie i regularne tworzy kopie zapasowe. Znacznie zmniejsza to potencjalny wpływ ataków ransomware lub przypadkowego usunięcia danych. W przypadku ataku lub błędu, dane można przywrócić bez polegania na wewnętrznych kopiach zapasowych, które często są słabo zarządzane w mniejszych firmach.

Szyfrowanie i bezpieczeństwo transmisji danych

Często cała komunikacja między serwerem a użytkownikiem jest szyfrowana, co chroni dane przed przechwyceniem. Wrażliwe dane przechowywane na serwerach w chmurze mogą być szyfrowane, co minimalizuje ryzyko w przypadku naruszenia bezpieczeństwa. Poziom ochrony jest zazwyczaj wyższy niż to, co mała firma może wdrożyć wewnętrznie.

Co możesz zrobić, aby zwiększyć bezpieczeństwo danych w firmie produkcyjnej?

Wśród wszystkich metod zwiększania poziomu cyberbezpieczeństwa w firmie, wciąż do najważniejszych i jednocześnie najprostszych należą:

• Utrzymywanie silnych i regularnie zmienianych haseł;
• Ograniczenie uprawnień użytkownika do zakresu ich roli;
• Ograniczenie dostępu do systemu do bezpiecznych adresów IP;
• Stosowanie uwierzytelniania dwuskładnikowego;
• Dbanie o nawyk wylogowania się z systemu przez pracowników, gdy z niego nie korzystają.